Ο οικισμός βρίσκεται στην κορυφή των Τουρκοβουνίων και αποτελεί το τελευταίο “χωριό” της Αθήνα. Η δημιουργία του τοποθετείται στα μέσα της δεκαετίας του `60. Το όνομά του πιθανολογείται ότι δόθηκε από τους πρώτους οικιστές την εποχή που μεσουρανούσε ο «Γέρος της Δημοκρατίας». Αν και εκείνος φώναζε τότε «θάνατος στη παράγκα», τα εκατό στρέμματα του οικισμού αποτελούνταν από μικρά σπίτια βιοπαλαιστών.
Οι πρώτες ιδιοκτησίες της κορυφής των Τουρκοβουνίων εμφανίζεται να ανήκουν σε τρεις αγροτικές οικογένειες της Αθήνας. Από συμβόλαια μαρτυρείται ότι η περιοχή κατοικούνταν πριν από το 1825. Έτσι με τον θάνατο των αρχικών ιδιοκτητών μετά το 1842 τμήματα του λόφου άρχισαν να μεταβιβάζονται στα παιδιά τους. Εκείνα, που ήταν κυρίως βοσκοί στο επάγγελμα, χρησιμοποιήσουν την απομακρυσμένη έκταση προκειμένου να εγκαταστήσουν τα ζώα τους. Αφού οι άγονες εκτάσεις στα Τουρκοβούνια δεν άφηναν και πολλά περιθώρια για να κατοικηθούν.
Μετά το 1880 δημιουργούνται οι πρώτες διενέξεις μεταξύ των οικιστών. Ένα αρεοπαγίτης είχε αγοράσει τότε ένα μεγάλο τμήμα του λόφου που θέλησε τελικά να το δωρίσει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Όπως συμβαίνει σε όλα τα χωριά οι ιδιοκτήτες άρχισαν να φιλονικούν για τα σύνορα των ιδιοκτησιών τους προκειμένου ο καθένα να καρπωθεί επιπλέον περιουσία. Το θέμα κλήθηκαν να λύσουν μετά από χρόνια τα δικαστήρια. Με απόφασή του το 1920 κάνουν εκ νέου διανομή των εκτάσεων στους ιδιοκτήτες μετά από δημόσια κλήρωση!
Μετά την λύση που δόθηκε κάποιες εκτάσεις άρχισαν να τεμαχίζονται σε οικόπεδα και να πωλούνται. Άλλες φυσικά μεταβιβάστηκαν από γενιά σε γενιά στην κάθε οικογένεια και κατέχονται ακόμα. Τα πρώτα κτίσματα άρχισαν να κατασκευάζονται από το 1944, οπότε φτάνουν στα Τουρκοβούνια οι πρώτοι μόνιμοι κάτοικοι. Μέχρι τότε τα Τουρκοβούνια είχαν βοηθητικό ρόλο κυρίως για βοσκή και χρήση ως λατομείο. Αν και η ανάπτυξη των κτισμάτων έγινε σταδιακά, ο κύριος όγκος των κατοικιών κατασκευάστηκε στα μέσα του `60. Τότε το δημόσιο επικαλείται ότι η έκταση αποτελεί δασώδη περιοχή του δημοσίου και προσπαθεί να κατεδαφίσει τις μικρές κατοικίες. Εντούτοις τελεσίδικη δικαστική απόφαση το 1964 αναγνωρίζει ότι η περιοχή δεν ήταν ποτέ δημόσια δασική έκταση.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι η ονομασία Τουρκοβούνια είχε προέλθει από την αρχή του Οθωμανικού Δικαίου. Σε αυτήν αναφέρονταν πως όποια έκταση δεν είναι καλλιεργήσιμη ανήκει στο οθωμανικό κράτος. Έτσι επικράτησε η λοφοσειρά μέχρι το Ψυχικό να αποκαλείται Τουρκοβούνια. Το Ελληνικό Δημόσια, 150 χρόνια μετά την επανάσταση του 1821, επικαλείται την διάδοχη συνέχεια της ιδιοκτησίας που άνηκε στη Βεληνδέ Σουλτάνα. Αφού μετά την Συνθήκη Ειρήνης του 1832 αποτελεί νομικό συνεχιστή του Τουρκικού Δημοσίου. Θεωρούσε δηλαδή πως δεν μπορούσε με αυτό το σκεπτικό να υπάρχει ιδιωτική περιουσία πάνω στο λόφο. Ταυτόχρονα γίνεται ιδιαίτερη μνεία στην αξίωση του Ελληνικού Δημοσίου στην μοναστηριακή έκταση που άνηκε κάποτε στην Μονής Οσίας Φιλοθέης.
Το 1968 η δικτατορική κυβέρνηση εξαγγέλλει την κατασκευή «Ναού του Σωτήρος» στη κορυφή των Τουρκοβουνίων προς εκπλήρωση του Τάματος του Έθνους που είχε δοθεί από τους Επαναστάτες Οπλαρχηγούς το 1829. Με νομοθετικό διάταγμα ένα χρόνο μετά συστήνεται ειδικό ταμείο με σκοπό την συγκέντρωση πόρων και την πραγματοποίηση των αναγκαίων για το έργο απαλλοτριώσεων. Με δυο υπουργικές αποφάσεις, μεγάλος μέρος στα Τουρκοβούνια, κηρύσσεται σε καθεστώς αναγκαστικής απαλλοτρίωσης για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Ωστόσο, στα έγγραφα που κοινοποιούνται στους κατοίκους και γνωστοποιείται η πρόθεση απαλλοτρίωσης δεν αναφέρεται ούτε ποια ακριβώς έκταση κατέχει το Κράτος, ούτε που ακριβώς θα γίνει η ανοικοδόμηση του Ναού.
Σε μια μεγαλειώδη τελετή που πραγματοποιείται στις 28 Οκτωβρίου του 1971, γίνεται η θεμελίωση και η έναρξη των εργασιών για το «Τάμα του Έθνους». Αυτό φυσικά έγινε από τον Γ. Παπαδόπουλο στην ήδη λειτουργούσα Μονή Προφήτη Ηλία στα Τουρκοβούνια. Παρά τους διθυράμβους και τα σχέδια που παρουσιάστηκαν δεν μπήκε ούτε μια σπιθαμή τσιμέντου για το έργο πάνω στο λόφο. Τα σχέδια για το Ναό στοίχισαν περί τα 405 εκατομμύρια δραχμές και φυσικά η υπόθεση για την ανοικοδόμηση έκλεισε με την μεταπολίτευση.
Όμως παρότι το έργο για το “Τάμα του Έθνους” δεν έγινε ποτέ, οι ρυθμίσεις για αυτό ταλαιπωρούν ακόμα και σήμερα τους κατοίκους του Οικισμού Γ. Παπανδρέου. Το 1975 το Υπουργείο Δημοσίων Έργων αποφασίζει την διαμόρφωση των Τουρκοβουνίων προκειμένου να δημιουργηθεί χώρος πρασίνου με την επωνυμία «Αττικό Άλσος». Ένα χρόνο αργότερα αίρεται το καθεστώς απαλλοτρίωσης για την περιοχή χωρίς όμως να υπάρχει μνεία για τον Οικισμό Γ. Παπανδρέου! Παράλληλα στο Ρυμοτομικό Σχέδιο Ψυχικού – Γαλατσίου χαρακτηρίζεται όλος ο λόφος (594 στρέμματα) ως κοινόχρηστος χώρος.
Οι νομικές αντιφάσεις και το δαιδαλώδες της κατάστασης οδήγησε τους κατοίκους, αν και με νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας, να θεωρούνται καταπατητές δημόσιας έκτασης. Εκτός τις συνεχείς επιβολής προστίμων, ο Οικισμός Γ. Παπανδρέου αν και υπήρχε και αναπτύσσονταν αποτελούσε φάντασμα για το Ελληνικό Κράτος. Το 1993 το πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ προσπαθώντας να δώσει λύση στην πολυνομία, νομιμοποιεί τα κτίσματα, γίνονται για πρώτη φορά έργα ρυμοτομίας και η περιοχή αποκτά δημόσιο δίκτυο ύδρευσης και φωτισμού. Ο Δήμος Αθηναίων εντάσσει την περιοχή στο 7ο Δημοτικό Διαμέρισμα και δίνει ονόματα στις οδούς του Οικισμού.
Αυτή η περίεργη κατάσταση ήταν ίσως το γεγονός που έκανε τον Οικισμό Γ. Παπανδρέου να έχει ένα δικό του χρώμα. Μικρά σπίτια με «μπαλκόνι» τον Λυκαβηττό και θέα όλη την Αθήνα. Μάντρες με ξερολιθιά, γλάστρες από τενεκέδες και δεξαμενές νερού που είναι ακόμα σε χρήση στην ταράτσα των σπιτιών. Η μικρή εκκλησία της Αγίας Κυριακής παραμένει στο κέντρο του οικισμού. Δίπλα της οι θυρίδες του ταχυδρόμου και η μικρή παιδική χαρά. Όλα αυτά εκεί στο τελευταίο χωριό της Αθήνα στην κορυφή των Τουρκοβουνίων… ή του εξευρωπαϊσμένου Αττικού Άλσους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου