Φιλοποίμην Φίνος - Ένας άνθρωπος με όραμα.

Φίνος Φιλμς. Ένα όνομα που έχει συνδεθεί άρρηκτα με τον Ελληνικό κινηματογράφο.

Ποιος ήταν όμως ο άνθρωπος πίσω από την εταιρία ονείρων?
Ιδρυτής ήταν ο –παρ’ολίγον  δικηγόρος-  Φιλοποίμην Φίνος.  Γεννήθηκε το 1908 στο χωριό Τιροθέα Λοκρίδος.

Ο πατέρας του αν και γιατρός, ασχολήθηκε ως επιχειρηματίας με κινηματογραφικές αίθουσες. Αυτό ήταν ίσως και το έναυσμα για τον νεαρό Φιλοποίμενα όσον αφορά τον κινηματογράφο. Παρόλα αυτά ο πατέρας του επέμενε στις νομικές σπουδές, τις οποίες και ο Φιλοποίμενας ολοκλήρωσε.  Όμως το μικρόβιο του κινηματογράφου δεν έλεγε να φύγει μέσα από τον νεαρό Φίνο. Έτσι αρχίζει να ενημερώνεται και να έρχεται σε επαφή με τα studio και τα εργαστήρια της Dag Films, μετά τη γνωριμία του με έναν εκ των ιδρυτών της εταιρίας.

Ο Φιλοποίμην αρχίζει να «σπουδάζει» ταυτόχρονα και τη τέχνη του κινηματογράφου. Έχει άλλωστε αποφασίσει ποιόν δρόμο θα ακολουθήσει. Παθιάζεται με τον τεχνικό εξοπλισμό και προσπαθεί να μάθει όσα περισσότερα μπορεί.
Λίγα χρόνια αργότερα η Dag Films χρεοκοπεί και κλείνει.

Το 1939, μαζί με τους αδερφούς Σκούρα, ο Φιλοποίμενας Φίνος ιδρύουν τα  Ελληνικά Κινηματογραφικά Στούντιο.  Εκεί αποφασίζει να κάνει το τολμηρό βήμα σκηνοθετώντας τη ταινία «Το τραγούδι του χωρισμού». Ήταν και η μοναδική σκηνοθετική απόπειρα του Φιλοποίμενα. Αν και η ταινία ήταν τεχνικά άρτια, για τα δεδομένα της εποχής, καλλιτεχνικά και εμπορικά αποδείχτηκε αποτυχημένη. Ο Φίνος δε πτοείται.

Σύντομα όμως θα ξεσπάσει ο Ελληνοιταλικός πόλεμος.  Ο Φιλοποίμενας επιστρατεύεται αλλά το κύριο όπλο του στο πεδίο της μάχης είναι μια…. κάμερα.   Η Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού του αναθέτει την αποστολή να καταγράψει τα γεγονότα του μετώπου.
Μετά έρχεται η κατοχή. 1942. Ο Φίνος κάθεται σε ένα μικρό σπίτι ανάμεσα σε τεχνικό εξοπλισμό και ονειρεύεται, μαζί με τη σύζυγο του Τζέλλα με την οποία έχουν παντρευτεί πριν από το πόλεμο. Όμως ο Φίνος δε μένει στα όνειρα. Τα υλοποιεί. Μαζί με τον τεχνικό Γιώργο Καβουκίδη και τον Μάρκο Ζέρβα (γνώστη της τεχνικής ήχου) κάνουν το πρώτο βήμα για τη γέννηση της εταιρίας-θρύλου.
Η πρώτη ταινία είναι “H φωνή της καρδιάς”.

Πρωταγωνιστής ο μεγάλος ηθοποιός της θεατρικής σκηνής, Αιμίλιος Βεάκης. Μαζί του η Νίτσα Τσαγανέα, ο Λάμπρος Κωσταντάρας, ο Δημήτρης Χορν (σε πρώτη εμφάνιση), η Καίτη Πάνου και η μικρή Σμαρούλα Γιούλη (9 ετών τότε). Σενάριο-Σκηνοθεσία ο Δημήτρης Ιωαννόπουλος. Στη μουσική ο Χρήστος Χαιρόπουλος. Ο Φίνος έχει τη γενική επίβλεψη, προσπαθώντας να ξεπεράσει και τις όποιες δυσκολίες, ώστε η ταινία να ολοκληρωθεί.  Και ολοκληρώνεται. Το 1943. Αν αναλογιστούμε τις συνθήκες που επικρατούσαν τότε,  η ταινία μπορεί να χαρακτηριστεί επίτευγμα. Όχι μόνο επειδή έγινε αλλά γιατί παρά τις δυσκολίες είναι μια ταινία σκηνοθετικά και τεχνικά άρτια για τα τότε δεδομένα. Μετά το πέρας της επεξεργασίας, η ταινία βγαίνει στους κινηματογράφους. Η επιτυχία είναι πρωτοφανής!!! Ο κόσμος σπεύδει να δει τη ταινία κατά χιλιάδες. Οι Γερμανοί κατακτητές αντίθετα δεν είδαν με καλό μάτι αυτή την επιτυχία, που έβγαλε όλον αυτό τον κόσμο στους δρόμους. Αν και το θέμα της ταινίας δεν είχε καμία σχέση με τον πόλεμο, ούτε είχε κανένα μήνυμα αντίστασης προς το κατακτητή, σίγουρα αναπτέρωσε το ηθικό του κόσμου, το γεγονός ότι κάποιοι έφτιαξαν μια ταινία, μέσα στη μαυρίλα της κατοχής. Έτσι ο Φίνος συλλαμβάνεται και φυλακίζεται. Το ίδιο και ο πατέρας του. Περνάνε στρατοδικείο και καταδικάζονται σε θάνατο. Ο Φίνος κινδυνεύει να πληρώσει το όνειρό του με την ίδια του τη ζωή. Τελικά θα τη γλυτώσει, εφόσον η εκτέλεσή του αναβάλλεται και τελικά μετά από μερικούς μήνες αποφυλακίζεται. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για τον πατέρα του, ο οποίος τελικά εκτελέστηκε. Εκτός από τη ταλαιπωρία που υπέστη στη φυλακή, οι Γερμανοί είχαν κατασχέσει και το μεγαλύτερο μέρος του εξοπλισμού του. Όμως έπρεπε να προχωρήσει.

Μετά την απελευθέρωση, μαζί με τους Καβουκίδη,  Σακελλάριο και Τζαβέλλα, ο Φίνος βάζει μπροστά για τη δημιουργία ταινιών, όπως τις είχε στο μυαλό του.

Ο Φίνος ενδιαφερόταν να δημιουργήσει ταινίες τεχνικά, σκηνοθετικά και σεναριακά ανώτερες. Προσοχή στα σκηνικά, προσοχή στους διαλόγους, σεβασμός στη γλώσσα. Και βέβαια μεγάλο όπλο οι ηθοποιοί. Βέβαια αμέσως μετά το πόλεμο δεν υπήρχε Ελληνικός κινηματογράφος. Όμως ο Φίνος ήξερε ότι αργά ή γρήγορα ο ανταγωνισμός θα κάνει την εμφάνισή του. Εκείνος θέλει να φύγει μπροστά προσφέροντας ποιοτικές ταινίες σε μια εποχή που ο κινηματογράφος αποτελεί για τον κόσμο μία από τις λίγες μορφές ψυχαγωγίας.   Έτσι γεννιέται ο σύγχρονος Ελληνικός κινηματογράφος, μεταπολεμικά.

Ο Φίνος δίνει μεγάλη έμφαση στη τεχνική. Είναι άλλωστε ο πρώτος που θα χρησιμοποιήσει μηχάνημα εγγραφής του ήχου πάνω στο φιλμ, με λυχνίες παλλόμενου φωτός, δικής του κατασκευής.  
Το σενάριο πάλι έπρεπε να αφορά πρωτότυπες ιστορίες. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούμε να πούμε πως ο Φίνος τόλμησε σε αυτό το θέμα. Παράδειγμα το «Οι Γερμανοί Ξανάρχονται» του 1948. Η ταινία μέσα από ένα flash back του πρωταγωνιστή (Β. Λογοθετίδης) στα χρόνια της κατοχής, καυτηριάζει την εμφύλια διαμάχη που μαινόταν την εποχή της προβολής της ταινίας! Το σενάριο ήταν των Χ. Γιαννακόπουλο και Α. Σακελλάριου.

Άλλο παράδειγμα η ταινία «Τελευταία Αποστολή» του 1949. Εκεί ο Φίνος δέχεται τα πυρά της λογοκρισίας της εποχής, εφόσον στο σενάριο (του Ν. Τσιφόρου) μια Ελληνίδα σύζυγος αξιωματικού, τη περίοδο της κατοχής, κάνει σχέση με Γερμανό! Αυτό θεωρήθηκε προσβολή από το καθεστώς, για την δοκιμαζόμενη Ελληνίδα της κατοχής. Ο Φίνος τελικά αλλάζει την εθνικότητα της, κάνοντάς την Ουγγαρέζα! Η ταινία πάντως κάνει την αρχή για τη συμμετοχή Ελληνικών ταινιών στο Φεστιβάλ των Καννών.

Τη σεζόν 1949-1950 προβάλλεται η ταινία «Ο Μεθύστακας». Επρόκειτο για μια ιδέα του Γιώργου Τζαβέλλα (σενάριο-σκηνοθεσία), ο οποίος έβαλε και χρήματα ως συνεταίρος του Φίνου, μιας και ο τελευταίος είχε στη πορεία αμφιβολίες για το κατά η ταινία θα πιάσει εμπορικά. Η ταινία όχι μόνο ήρθε πρώτη εκείνη τη σεζόν, αλλά ήταν τεράστια εισπρακτική επιτυχία, κόβοντας 304.438 εισιτήρια,  αριθμός-ρεκόρ για την εποχή. Έτσι η εν λόγω ταινία θέτει γερά θεμέλια για την επικράτηση του Φίνου, εδραιώνει τον Τζαβέλλα ενώ χρήζει τον Ορέστη Μακρή (που ενσάρκωσε τον μεθύστακα) ως έναν από τους σημαντικούς πρωταγωνιστές του Ελληνικού σινεμά. . 

Και εδώ είναι μια άλλη παράμετρος όσον αφορά τον Φίνο. Ο Φίνος καθιέρωσε το λεγόμενο «σταρ-σύστεμ» όπως το γνωρίσαμε στη χρυσή εποχή του Ελληνικού κινηματογράφου.
Η εταιρία μεταφέρεται το 1954 σε νέες εγκαταστάσεις, στην οδό Χίου 53.
Σταδιακά η παραγωγή ταινιών μεγαλώνει, δίνοντας όμως σημαντικές δραματικές και κωμικές ταινίες τη δεκαετία του ’50 (Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο -1955, Η καφετζού-1956, Το αμαξάκι-1957, Λατέρνα, φτώχεια και γαρύφαλλο-1957, Μια ζωή την έχουμε!-1958, Το τελευταίο ψέμα-1958 κ.α.).

Η δεκαετία του ’60 πραγματικά εκτοξεύει τον εγχώριο κινηματογράφο στα ύψη.  Ο συνολικός αριθμός ταινιών κάποιες φορές ξεπερνάει ακόμα και τις 100 μέσα σε ένα χρόνο, από όλες τις εταιρίες παραγωγής, με τον Φίνο βέβαια να πρωταγωνιστεί στο χώρο. Κοινωνικές, κωμικές, δραματικές ταινίες και μιούζικαλ σπάνε τα ταμεία με τους δημοφιλείς πρωταγωνιστές και πρωταγωνίστριες να κάνουν πραγματική παρέλαση. Ήδη λίγο πριν τα μέσα της δεκαετίας όλο και περισσότερος κόσμος θα γεμίζει τις σκοτεινές αίθουσες. Αν στη δεκαετία του ’50 η πιο εμπορική ταινία σπανίως πλησίαζε τα 200.000 εισιτήρια (με εξαίρεση τη «Κάλπικη Λίρα» που έκανε 208.410 εισιτήρια, τη σεζόν 1954-55), μετά το 1963 οι πιο εμπορικές ταινίες θα ξεπερνάνε άνετα τα 400.000 ή 500.000 ή και τα 600.000 εισιτήρια!  (π.χ. τη σεζόν 1964-65 το «Κορίτσια για Φίλημα» έκοψε 619.236 εισιτήρια (1^η θέση) με τη ταινία «Το Δόλωμα» να έρχεται 2^ο με 557.302 εισιτήρια). Ο Φίνος κρατάει τα ηνία του σύγχρονου Ελληνικού κινηματογράφου, έχοντας όλα τα κατάλληλα τεχνικά και καλλιτεχνικά υλικά για να τον κρατήσουν στη κορυφή.

Ήδη από το 1958 διαθέτει τα studio στους Αγίους Αναργύρους, όπου στο μεγάλο πλατό υπάρχει η δυνατότητα να κατασκευαστούν σκηνικά πόλης. Κλασικό παράδειγμα τα σκηνικά της Τρούμπας στη ταινία «Λόλα» με τη Τζένη Καρέζη.
Όμως ο Φίνος το 1970 εγκαινιάζει νέα μεγαλύτερα, υπερσύχρονα  studio στα Σπάτα, έχοντας σαν όνειρο να δημιουργήσει μια κινηματογραφική πολιτεία.

Τη σεζόν 1970-71 η ταινία της Finos-Films «Υπολοχαγός Νατάσσα» με τους Α. Βουγιουκλάκη και Δ. Παπαμιχαήλ  θα έρθει 1^η σπάζοντας κάθε ρεκόρ εισιτηρίων. Έκοψε 751.117 εισιτήρια καθιστώντας τη ως τη πιο εμπορική ταινία στην Ελλάδα για πάρα πολλά χρόνια. Το σενάριο και η σκηνοθεσία ήταν του Νίκου Φώσκολου. Όμως ήδη ο Ελληνικός κινηματογράφος έχει μπει σε τροχιά κάμψης.

Ο Φίνος ποτέ δε θα θελήσει να εργαστεί για τη τηλεόραση η οποία αποτελεί ήδη έναν σημαντικό αντίπαλο  σε σχέση με τον κινηματογράφο.

Η τελευταία ταινία της Finos-Films που προβάλλεται είναι το «ο κυρ-Γιώργης εκπαιδεύεται»  με τον Δ. Παπαγιαννόπουλο, το 1977. Είναι η χρονιά που ο Φιλοποίμην Φίνος θα φύγει από τη ζωή- στις 26 Ιανουαρίου. Έχει αφήσει πίσω του μια τεράστια κληρονομιά. Μια κληρονομιά πολιτιστική για όλους τους Έλληνες, Ένα τεράστιο έργο που δημιούργησε έχοντας ένα όραμα και σημαντικούς συνεργάτες. Τεχνικούς, σκηνοθέτες, σεναριογράφους, ηθοποιούς. Μια κανονική βιομηχανία ή οποία κατά καιρούς μας εκπροσώπησε επάξια και στο εξωτερικό.

Billy.