H Fiat στην Ελλάδα

H ιστορία της Fiat ξεκινάει το 1899 και αποτελεί ως τις μέρες μας μια από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες.
Έντονη παρουσία διαθέτει και στη χώρα μας ήδη από τα πρώτα χρόνια διάδοσης του αυτοκινήτου.
Η ιταλική εταιρία φαίνεται πως εκπροσωπήθηκε επίσημα στην Ελλάδα γύρω στο 1912, από την "Κυριακίδης & Σια", με γραφείο στην οδό Ερμού 212. Σε αυτό δεχόταν παραγγελίες "εκ της Ελλάδας και Κρήτης", όπως έγραφε η σχετική διαφημιστική καταχώρηση.
H παρουσία της Fiat δεν περιοριζόταν στα επιβατικά αυτοκίνητα, αλλά αφορούσε και στα φορτηγά, τα λεωφορεία καθώς και γεωργικά μηχανήματα (τρακτέρ).
Στα τέλη της δεκαετίας του 1910 την αντιπροσωπεία αναλαμβάνει ο Ιούλιος Μασσόνι με έδρα αρχικά στη Στοά Ορφανίδου 10 και, από τις αρχές της δεκαετίας του '20 στην οδό Πανεπιστημίου 55.
Μετά τα μέσα της δεκαετίας του '20 και κατά τη δεκαετία του '30 την εκπροσώπηση της εταιρίας είχε η "Fiat Ελληνική Α.Ε".
Μεταπολεμικά, από τα τέλη περίπου της δεκαετίας του '40 τη γενική αντιπροσωπεία Fiat στην Ελλάδα είχε η "Τσαούσης Ελλάς Α.Ε", έως την ίδρυση της Εταλλάς.
Η "Εταλλάς A.E" ιδρύθηκε το 1954 με μετόχους τον Ανδρέα Λάσκαρι και τον Παναγιώτη Λυκουρέζο. Η έδρα της ήταν στην οδό Κανάρη 5 και μαζί με την αποκλειστική αντιπροσωπεία της Fiat είχε και αυτή της γαλλικής Simca.
Αργότερα, στις 4 Μαΐου 1957 άνοιξαν οι κεντρικές εγκαταστάσεις της στη Λεωφ. Συγγρού 73. Εκεί, εκτός από τα επιβατικά των Fiat & Simca, υπήρχαν ακόμα τα τρακτέρ της ιταλικής εταιρίας καθώς και τα scooter της επίσης ιταλικής Lambretta.
Εκτός από την έκθεση και τα γραφεία, υπήρχε συνεργείο επισκευής αυτοκινήτων, πλυντήριο και αντλίες βενζίνης. Το κτίριο ήταν νεόδμητο και αποτελούσε έργο του αρχιτέκτονα Kων. Καψαμπέλη. Η κατασκευή του είχε ξεκινήσει το 1955.
Η Fiat ήταν από τις πρώτες εταιρίες κατά τη δεκαετία του '50, που διέθετε ένα ολοκληρωμένο δίκτυο διάθεσης και συντήρησης των αυτοκινήτων στη χώρα μας.
Ο Λάσκαρις ήταν  ένας από τους μετόχους της "Τρακτελλάς A.E." που ιδρύθηκε λίγο καιρό αργότερα και πήρε τη σκυτάλη από την "Εταλλάς", χωρίς να αλλάξει η έδρα των κεντρικών της Fiat (η Simca μετέπειτα μεταβιβάστηκε σε άλλες επιχειρήσεις).
Κατά τη δεκαετία του '60, η Fiat ήταν σταθερά μια από τις τρεις δημοφιλέστερες εταιρίες στη χώρα μας.  Διέθετε μια πλήρη γκάμα μοντέλων σε όλες τις κατηγορίες. Εκτός από τα μικρά αυτοκίνητα πόλης ("500" & "600"), μεγάλη επιτυχία είχαν τα μικρομεσαία "1100" αλλά και τα μεσαία οικογενειακά "1300". Στα τέλη του 1964 έφτασε στη χώρα μας το επίσης μικρό δίπορτο "850".
Σημαντική ήταν η παρουσίαση του "124" (1966), αντικαταστάτη του "1300". Στην Ελλάδα, παρουσιάστηκε πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 1966 στην Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, παρουσία του τότε υφυπουργού Εμπορίου της Ιταλίας.
Το ελληνικό αγοραστικό κοινό του επιφύλαξε θερμή υποδοχή, με αποτέλεσμα η Fiat να έρθει πρώτη σε πωλήσεις στην Ελλάδα το 1967. Μεγάλο πλεονέκτημα ήταν ο κινητήρας των 1.197 κ.εκ, που το κατέτασσε στην πιο εμπορική κατηγορία των 8 φορ. ίππων, σε συνδυασμό με το ευρύχωρο αμάξωμα. To "124" ψηφίστηκε ως το αυτοκίνητο της χρονιάς 1967, στην Ευρώπη.
Εκείνη περίπου τη περίοδο ξεκινάει και η ίδρυση εταιριών του δικτύου. που θα αναλάμβαναν τη πώληση των αυτοκινήτων Fiat σε ορισμένες περιοχές. Στη Βόρεια Ελλάδα ήταν η "Νορθελλάς Α.Ε." με έδρα στην οδό Μητροπόλεως 15, στη Θεσσαλονίκη. Στη Πελοπόννησο και τη Δυτική Ελλάδα ήταν η "Δυτελλάς Α.Ε." με έδρα στην οδό Αγίου Ανδρέου στη Πάτρα. Το 1976 ιδρύθηκε και η "Λαρσελλάς Ε.Π.Ε." για τη Λάρισα.
To "124" συνέχισε να είναι δημοφιλές τα επόμενα χρόνια, ενώ πλέον ήταν διαθέσιμα και τα "124 Special" με κινητήρα 1.438 κ.εκ. αλλά και το μεγαλύτερο "125 Special" με κινητήρα 1.608 κ.εκ.

Fiat 124

Η δεκαετία του '70 ήταν η σημαντικότερη για τη Fiat στην Ελλάδα. Με μοντέλα όπως τα "127" και

"128" η ιταλική εταιρία επέβαλλε τη παρουσία της στην εγχώρια αγορά. 

Το "128" είχε παρουσιαστεί επίσημα το 1969. Το μικρομεσαίο οικογενειακό διέθετε βασικό κινητήρα 1.116 κ.εκ, καλούς χώρους για τη κατηγορία του, καλή οδική συμπεριφορά και μπροστινή κίνηση, αποτελώντας ένα σύγχρονο σχεδιαστικά αυτοκίνητο. 

Το μικρότερο "127" ακολούθησε, το 1971 και διέθετε ανάλογα στοιχεία, με βασικό κινητήρα στα 903 κ.εκ. Έμειναν στη παραγωγή καθ'όλη τη διάρκεια των '70s, σε διάφορες εκδόσεις και αποτελούσαν μια αξιόλογη προσιτή επιλογή.

Η δυναμική που ανέπτυξε η Fiat στη χώρα μας ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του '70 και με δεδομένο ότι ήταν εξαιρετικά δημοφιλής και στα '60s είχε ως αποτέλεσμα, από το 1974  να διαθέτει τον μεγαλύτερο αριθμό επί των κυκλοφορούντων επιβατικών αυτοκινήτων στην Ελλάδα.

Το 1975 διέθετε σε κυκλοφορία 52.966 επιβατικά, ενώ μέχρι το 1980 ο αριθμός τους ανήλθε σε 108.694*. 

Το 1978 έγινε αναδιάρθρωση στο δίκτυο, που περιλάμβανε και τη συγχώνευση της Τρακτελλάς Α.Ε. με τη Νορθελλάς Α.Ε. Έτσι δημιουργήθηκε η "Πανελλάς Α.Ε.". Στο νέο σχήμα συμμετείχε με ποσοστό 15% και η κεντρική διοίκηση της Fiat.  Η έδρα της εξακολουθούσε να βρίσκεται στη Λ. Συγγρού 73.

Το 1976 παρουσιάστηκε το ανασχεδιασμένο "128 Nouova", ενώ την άνοιξη του 1977 το "127" επίσης δέχτηκε μια σημαντική ανανέωση, εξωτερικά και εσωτερικά (σειρά 2).

Επιπλέον διέθετε εκείνη την εποχή στην Ελλάδα, τα "126", "128 3p" (coupe), "131" καθώς και το μεγάλο "132". 

Η Fiat ήρθε πρώτη σε πωλήσεις και το 1977, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, με ποσοστό 15.4% και πωλήσεις 15.272 μονάδων. Τη πρωτιά διατήρησε μέχρι και το 1979. Εκείνη τη χρονιά έκανε την εμφάνιση του στη χώρα μας και το μικρομεσαίο hatchback Fiat Ritmo, τυπικός αντικαταστάτης του "128", που όμως συνέχισε να διατίθεται μέχρι τις αρχές, περίπου, του 1983!

Fiat 127 σειρά 1 (1971-1977)

Fiat 128 Nouova

Η "Πανελλάς Α.Ε." θα εξακολουθήσει να είναι αντιπρόσωπος των Fiat μέχρι το 1984, οπότε και τα ηνία αναλαμβάνει από τα τέλη του χρόνου η "Ν.Γ. Παπαϊωάννου Α.Ε." με έδρα στη Λεωφ. Κηφισσού 152. Κράτησε την αποκλειστική αντιπροσωπεία μέχρι το 1989. 

Το 1989 η μητρική εταιρία ίδρυσε στην Ελλάδα τη θυγατρική "Fiat Auto Hellas", με έδρα στη Λεωφ. Συγγρού 167. 

Κατά τη δεκαετία του '80, το εμπορικότερο μοντέλο της εταιρίας ήταν το Fiat Uno, που αντικατέστησε το ξεπερασμένο "127", το 1983. 

Διατήρησε τις πωλήσεις της σε ικανοποιητικά επίπεδα, χωρίς πάντως να πρωταγωνιστεί.

Νέα δυναμική θα αποκτήσει ξανά από το 1989, οπότε και κατακτάει τη 3η θέση των πωλήσεων. 

H δεκαετία του '90 θα είναι μια καλή περίοδος για την ιταλική μάρκα στην εγχώρια αγορά. 

Με μοντέλα όπως το ανανεωμένο Uno και, λίγο αργότερα, με το μικρό Cinquecento αλλά και το Punto (αντικαταστάτη του Uno) θα επιστρέψει δυνατά στο προσκήνιο, κερδίζοντας μέχρι και τη πρώτη θέση (π.χ. το 1996). 

Ιδιαίτερη επιτυχία είχε και το Punto 2ης γενιάς (1999-2003) στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Σήμερα η Fiat στη χώρα μας βρίσκεται μέσα στις δέκα πιο δημοφιλείς εταιρίες, κυρίως χάρη στα μικρά της μοντέλα, Panda & "500". 

To Fiat Punto 1ης γενιάς ήταν ένα από τα πιο επιτυχημένα αυτοκίνητα των '90s στη χώρα μας. Πρώτο με διαφορά σε πωλήσεις το 1995, με 6.415 μονάδες, αλλά και το 1996. 

To μικρό Cinquecento ήταν ένα από τα δυνατά χαρτιά της Fiat κατά τη δεκαετία του '90 στην Ελλάδα. 

Billy

(έρευνα Billy)

*(στοιχεία: ΕΛΣΤΑΤ )

(στοιχεία πωλήσεων: ΣΕΑΑ)

(photos αρχείο Billy Files)