Files for the past, present & future

City/Technology/Music/Auto/People/Arts

Δευτέρα 20 Ιανουαρίου 2014

Tα αυτοκίνητα της Ανατολικής Ευρώπης στην Ελλάδα (μέρος 1ο)

Μετά το τέλος του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, η Ευρώπη χωρίστηκε σταδιακά σε δύο ζώνες επιρροής. Από τη μια μεριά ήταν οι "Δυτικές" χώρες και από την άλλη οι "Ανατολικές" που βρίσκονταν κάτω από τον έλεγχο της Σοβιετικής Ένωσης και στις οποίες ίσχυσαν "σοσιαλιστικά" πολιτικά και οικονομικά πρότυπα.
Μέσα στα πλαίσια της μεταπολεμικής ανασυγκρότησης, οι σοσιαλιστικές αυτές "δημοκρατίες" προχώρησαν στην εφαρμογή προγραμμάτων οικονομικής ανάπτυξης, τα οποία βέβαια διέφεραν ουσιαστικά από τα αντίστοιχα των δυτικών ευρωπαϊκών κρατών.
Στα πλάνα αυτά, βέβαια, περιλαμβάνονταν και τα σχέδια για τη βαριά βιομηχανία. Στο τομέα αυτό, ένα ποσοστό αφορούσε και στη κατασκευή αυτοκινήτων. Ορισμένες χώρες του "ανατολικού μπλοκ" προχώρησαν τα επόμενα χρόνια σε συμφωνίες με αυτοκινητοβιομηχανίες της Δυτικής Ευρώπης, ώστε να κατασκευάσουν τα δικά τους αυτοκίνητα. Αυτά τα αυτοκίνητα δεν κυκλοφόρησαν μόνο σε αυτές τις χώρες, αλλά εξήχθησαν και σε αγορές δυτικών χωρών. Εξαίρεση δεν αποτέλεσε η Ελλάδα. Εκτός "ανατολικού μπλοκ", τα αυτοκίνητα αυτά αποτελούσαν μια φθηνή εναλλακτική έναντι των δυτικής προέλευσης μοντέλων, με τα ποιοτικά στάνταρ κατασκευής τους να είναι μέτρια και, κατά κανόνα, υποδεέστερα του ανταγωνισμού.
Στη χώρα μας, η προσιτή τιμή τους έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διάδοσή τους, με δεδομένο ότι για μεγάλο διάστημα η αγορά αυτοκινήτου υπέφερε από την υψηλή φορολογία.
Κατά τη δεκαετία του '50, στην Ελλάδα, τα αυτοκίνητα των "σοσιαλιστικών" χωρών είχαν μικρή σχετικά παρουσία. Δύο ήταν οι εταιρίες που ήταν γνωστές εκείνη τη περίοδο. Η Skoda και η Moskvitch.
H Skoda (Τσεχοσλοβακία), διέθετε σημαντική παρουσία στο χώρο του αυτοκινήτου ήδη πριν τον 2ο Π.Π., κατασκευάζοντας σύγχρονα οικονομικά μοντέλα αλλά και αυτοκίνητα πολυτελείας.
Μετά το πόλεμο ξεκίνησε σταδιακά τη παραγωγή νέων μοντέλων που εξέλιξε μόνη της . Στην Ελλάδα η εταιρία δραστηριοποιήθηκε μέσω της αντιπροσωπείας "Νέα ΚΕΤΑΜ Ε.Π.Ε." (ή ΚΕΤΑΜ) ήδη από τη δεκαετία του '50, αν και για ένα μικρό διάστημα γύρω στα μέσα της δεκαετίας την αντιπροσώπευση πρέπει να είχε η "Π.Κ. Λυκουρέζος Α.Ε" με γραφεία επί της οδού Κανάρη 5.
Η "ΚΕΤΑΜ" είχε την έδρα της στις αρχές της Λεωφ. Συγγρού και εισήγαγε τα Skoda και τη δεκαετία του '60 (άγνωστο έως πότε ακριβώς). Την διαδέχθηκε η "ΜΟΤΟΡ ΕΛΛΑΣ Α.Ε.", με έδρα στη Λεωφ. Συγγρού 132 που αντιπροσώπευε τα Skoda τουλάχιστον για τη δεκαετία του '70 (αν όχι λίγο νωρίτερα).
Στην ελληνική αγορά έδωσαν το παρόν όλα τα μοντέλα της εταιρίας, σε όλους τους τύπους, όπως το "1200"  ή το "440". Στα τέλη, περίπου, του 1959 κάνουν την εμφάνισή τους τα Octavia & Felicia που αποτελούσαν αναβαθμισμένες εκδόσεις των "440" & "450" (κλειστό και cabrio αντίστοιχα). Αυτά, μένουν στη παραγωγή έως το 1964 και ανήκαν στις κατηγορίες των 8 και 9 φορολογήσιμων ίππων.
Στο υπόλοιπο της δεκαετίας του '60 η Skoda προσέφερε τα "1000 ΜΒ" & "1100 ΜΒ" με τον κινητήρα τοποθετημένο πίσω. Το μικρότερο μοντέλο διέθετε κινητήρα 988 κ.εκ (υδρόψυκτο), απόδοσης 44 ίππων και διέθετε κλασικό τετράπορτο αμάξωμα βάρους 770 κιλών.
Το πρώτο Skoda Octavia, του 1959.

Η παρουσία της Skoda στην ελληνική αγορά κατά τη δεκαετία του '60 ήταν αξιοπρεπής, χωρίς πάντως να πρωταγωνιστεί. Οι πωλήσεις της αυξάνονται σημαντικά από το 1970 έως το 1973 οπότε και η Skoda έρχεται στη 4η θέση. Εκείνη την εποχή διαθέτει και τα νέα "100" & "110". Οι κινητήρες εξακολουθούσαν να είναι τοποθετημένοι πίσω, στοιχείο που θα χαρακτηρίζει τα μοντέλα της εταιρίας και τη δεκαετία του '80. Σχεδιαστικά αποτελούσε μια εκσυγχρονισμένη εκδοχή του προηγούμενου μοντέλου ("1000 ΜΒ"). Εκτός από την τετράπορτη οικογενειακή έκδοση, υπήρξε και μια έκδοση coupe, το "110 R", η οποία ήταν διαθέσιμη και μετά την αντικατάσταση του μοντέλου το 1977 από τα "105" & "120", μέχρι περίπου τα μέσα του 1978.  Παρόλα αυτά, από το 1974 τα ποσοστά της θα μειωθούν και, με διάφορες διακυμάνσεις θα παραμείνουν σε σχετικά χαμηλά επίπεδα για περίπου μια δεκαετία, έως το 1984. 
Στις αρχές του 1979, την αντιπροσωπία της Skoda θα αναλάβει η "ΒΙΑΜΑΡ Α.Ε", με τα γραφεία της αρχικά στη Λ. Αλεξάνδρας και εν συνεχεία στη Λ. Συγγρού. Η "ΒΙΑΜΑΡ" είναι μέχρι σήμερα ο επίσημος εισαγωγέας της φίρμας. Οι διαρκείς αυξήσεις στις τιμές των καινούργιων αυτοκινήτων φέρνουν περισσότερους πελάτες στη Skoda, από το 1985. Τη περίοδο 1986-1988 κατατάσσεται μέσα στο top 10. Το 1987 κατείχε ποσοστό 3.9% επί του συνόλου των πωλήσεων στην Ελλάδα. Εκείνη την εποχή διαθέτει στη χώρα μας τα "105" και "120", γνωστά εδώ και ως "Target".
Σημαντική για τη Skoda ήταν η παρουσίαση ενός εντελώς νέου μοντέλου το καλοκαίρι του 1987, του "Favorit" (παρότι μεσολάβησε κάποιο διάστημα μέχρι την εισαγωγή του στην Ελλάδα) . Πλέον η Skoda είχε περάσει στην εποχή της μπροστινής κίνησης, ενώ και ο κινητήρας ήταν τοποθετημένος εμπρός. Το 5πορτο hatchback αμάξωμα ήταν σύγχρονο σχεδιαστικά, όμως η ποιότητα κατασκευής εξακολουθούσε να βρίσκεται τουλάχιστον σε μέτρια επίπεδα. Το "Favorit" διέθετε κινητήρα 1.289 κ.εκ. και ήταν το πρώτο καταλυτικό Skoda στη χώρα μας, από το 1990, με τις εκδόσεις "135 Ecotronic". Με το νέο μοντέλο, η εταιρία διατηρεί μια σημαντική παρουσία, εφόσον αυτό εξακολουθούσε να είναι ιδιαίτερα προσιτό. Το ξεπερασμένο "120 L", πάντως, ήταν διαθέσιμο μέχρι και το 1990, αλλά χωρίς καταλύτη. Εκείνη τη χρονιά, οι πωλήσεις της Skoda στη χώρα μας ανήλθαν σε 1.735 μονάδες για να ανέβουν το 1991 στις 3.763 και το 1992 στις 5.647. Παρότι η Ευρώπη έχει πλέον αλλάξει εκείνη την εποχή και το "ανατολικό μπλοκ" αποτελεί παρελθόν με τη πτώση του τείχους στο Βερολίνο, το Favorit εξακολουθεί να αποτελεί ένα "ανατολικοευρωπαϊκό" αυτοκίνητο στη συνείδηση του κοινού, όχι άδικα εφόσον εξελίχθηκε και παρουσιάστηκε την εποχή του ψυχρού πολέμου. 
Όμως μετά την εξαγορά της Skoda από τη Volkswagen, το 1991, και τη μεταβατική περίοδο του σηματοδότησε το Skoda Felicia, η εταιρία θα περάσει και επισήμως στη νέα εποχή. 
Τα "105" & "120" είχαν σημαντική παρουσία στην ελληνική αγορά κατά τη δεκαετία του '80. Στη φωτογραφία η έκδοση που κυκλοφόρησε το 1983, με ανανεωμένη εμφάνιση. 



Billy
(έρευνα Billy)
(photos αρχείο Billy Files)


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου