28η Οκτωβρίου 1940. Η ιστορία ενός έπους (μέρος 3ο)

Μετά τη κατάληψη της Κορυτσάς, ο Ελληνικός Στρατός συνέχιζε τον αγώνα. Το Γενικό Στρατηγείο αποφάσισε να επικεντρώσει τη κύρια προσπάθεια του στον άξονα Ιωάννινα-Αυλώνα. Από τις 24 έως τις 30 Νοεμβρίου 1940 το Α’ Σ.Σ κινήθηκε κατά μήκος του ποταμού Δρίνου. Το ίδιο διάστημα το Β’ Σ.Σ. απώθησε του Ιταλούς πιο βαθιά στο βορειοηπειρωτικό έδαφος ώστε να εξασφαλίσει την οδό Μέρτζανη-Λεσκοβίκι-Ερσέκα-Κορυτσά. Η VIII Μεραρχία έδωσε σκληρούς αγώνες για τη διάνοιξη της διάβασης στη Κακαβιά. Η πρώτη προσπάθεια της Μεραρχίας (1 & 2 Δεκεμβρίου) απέτυχε και μάλιστα με βαριές απώλειες. Τα υψώματα-κλειδιά σε αυτή τη προσπάθεια ήταν το Μπουράτο και το 669. Στις 3 Δεκεμβρίου, έπειτα από σκληρό αγώνα, η Μεραρχία κατέλαβε το Μπουράτο. Η προσπάθεια για τη κατάληψη του 669 απέτυχε. Όμως οι Ιταλοί εγκατέλειψαν το ύψωμα τη νύχτα της 4^ης προς 5^η Δεκεμβρίου.

 Η κατάληψη του Δελβίνου, του Αργυροκάστρου και των Αγίων Σαράντα ενθουσίασε τους Έλληνες αλλά η όλη κατάσταση δημιούργησε εκνευρισμό  και κρίση στην ιταλική ηγεσία των  Ενόπλων Δυνάμεων. Από τις 13 Δεκεμβρίου 1940 έως τις 6 Ιανουαρίου 1941 οι επιχειρήσεις του ελληνικού στρατού συνεχίστηκαν κάτω από ιδιαίτερα αντίξοες καιρικές συνθήκες.

Οι Ιταλοί παρά τις συνεχείς ενισχύσεις που δέχονταν δε κατάφεραν παρά να τους απωθήσει περαιτέρω ο Ελληνικός Στρατός. Στις 8 Ιανουαρίου 1941 το Β’ Σ.Σ. εξαπολύει επίθεση για την κατάληψη της Κλεισούρας. Οι Έλληνες νίκησαν αλλά με σημαντικές απώλειες. Τεράστιες ήταν όμως και οι απώλειες των Ιταλών σε νεκρούς και τραυματίες, ενώ συνελήφθησαν 14 αξιωματικοί και 341 οπλίτες. Για άλλη μια φορά πολεμικό υλικό του εχθρού πέρασε στα χέρια των Ελλήνων. Η ΧΙ Μεραρχία κατέλαβε στις 10 Ιανουαρίου τον στρατηγικής σημασίας κόμβο της Κλεισούρας.

Όμως όλες αυτές οι νίκες δεν ήρθαν χωρίς τίμημα. Εκτός από τους νεκρούς και τους τραυματίες, υπήρχε η φυσική εξάντληση μέσα σε απάνθρωπες καιρικές συνθήκες, τα κρυοπαγήματα και οι κάθε λογής κακουχίες.

Στις 26 Ιανουαρίου 1941 οι Ιταλοί, έχοντας σταθεροποιήσει τις θέσεις τους, εξαπολύουν αντεπίθεση για την ανακατάληψη της Κλεισούρας.  Αυτή πραγματοποιήθηκε με νέες δυνάμεις ενισχυμένες με δυνάμεις αλπινιστών και αρμάτων και με την υποστήριξη της αεροπορίας. Το Β’ Σ.Σ. ως το τέλος του μήνα είχε κατορθώσει να αποκρούσει την αντεπίθεση των Ιταλών. Έπειτα συνέχισε τη προσπάθεια και κατέλαβε την Τρεμπεσίνα, στις 2 Φεβρουαρίου. Μέχρι τις 12 Φεβρουαρίου είχε καταλάβει επίσης το Μάλι Σπαντάριτ, την ευρύτερη περιοχή του Μπούμπεσι, το ύψωμα Κιάφε Λουζίτ και τα υψώματα 717 και 731.

 Σε πολιτικό επίπεδο, πρωθυπουργός είχε ορισθεί από τον Βασιλιά ο Αλέξανδρος Κορυζής, μετά το θάνατο του Ιωάννη Μεταξά στις 29 Ιανουαρίου 1941.

Στις 2 Μαρτίου 1941, ο Μουσολίνι φτάνει στα Τίρανα για να επιβλέψει ο ίδιος τη μεγάλη επίθεση που ετοίμαζε. Μέχρι το τέλους Φεβρουαρίου είχαν φτάσει στην Αλβανία δέκα νέες μεραρχίες και χιλιάδες τόνοι υλικών και εφοδίων.

Η κύρια προσπάθεια των Ιταλών κατευθυνόταν σε μέτωπο πέντε περίπου χιλιομέτρων με τελικό αντικειμενικό σκοπό την ανακατάληψη της Κλεισούρας. Στη συνέχεια προβλεπόταν προέλαση προς Λεσκοβίκι και Ιωάννινα. Το μέτωπο αυτό αφορούσε το ελληνικό Β’ Σώμα Στρατού. Η επίθεση ξεκίνησε στις 9 Μαρτίου με καταιγισμό βομβαρδισμών του πυροβολικού, όλμων και της αεροπορίας σε ολόκληρη τη ζώνη του Β’ Σ.Σ. Ακολούθησαν σφοδρές επιθέσεις του πεζικούσε ολόκληρο το τομέα της Μεραρχίας Ι και ιδιαίτερα στα υψώματα 717 και 731. Το κέρδος των Ιταλών ήταν το ύψωμα 717 με μεγάλες απώλειες. Το πρωί της 10^ης Μαρτίου οι Ιταλοί εξαπέλυσαν μαζικό βομβαρδισμό των θέσεων της Μεραρχίας Ι και ολοήμερες επιθέσεις εναντίον των υψωμάτων 731, Μπρέγκου Ραπίτ και Τρεμπεσίνας. Το αποτέλεσμα ήταν ένας μεγάλος αριθμός νεκρών. Την επόμενη μέρα οι προσπάθειες των Ιταλών καταλήγουν σε πανωλεθρία: 521 αιχμάλωτοι, 250 νεκροί. Νέα προσπάθεια ανακατάληψης των υψωμάτων 731 και Μπρέγκου Ραπίτ τα μεσάνυχτα της 12^ης Μαρτίου. Νέες απώλειες για τους Ιταλούς, βαριές οι απώλειες και για τους Έλληνες. Την αυγή της 19^ης Μαρτίου, νέα μεγάλη επίθεση κατά του υψώματος 731 από τμήματα της Μεραρχίας “Σιένα” υποστηριζόμενα από ελαφρά άρματα μάχης. Αποτυχία και πάλι! Τα ξημερώματα της 24^ης οι Ιταλοί επιχείρησαν ακόμα δύο επιθέσεις κατά του 731 οι οποίες αποκρούσθηκαν. Ήταν και οι τελευταίες. Η Εαρινή επίθεση είχε αποτύχει. Ο Μουσολίνι είχε αναχωρήσει για τη Ρώμη ήδη από τις 21 Μαρτίου φανερά εκνευρισμένος. Στις 12 ημέρες που μεσολάβησαν από την έναρξη της επίθεσης, είχε δει να αποτυγχάνουν όλες οι προσπάθειες περίπου 120.000 ανδρών. Οι Έλληνες είχαν νικήσει! Οι απώλειες των ελληνικών δυνάμεων κατά τη διάρκεια της Εαρινής επίθεσης ανήλθαν σε 47 αξιωματικούς και 1.196 οπλίτες νεκρούς, 144 αξιωματικούς και 3.872 οπλίτες τραυματίες. Η Μεραρχία Ι είχε τις μεγαλύτερες απώλειες. Οι ιταλικές απώλειες ανήλθαν σε  πάνω από 12.000 νεκρούς και τραυματίες (μεγάλος αριθμός χάθηκε στο ύψωμα 731).

Billy.