Δημοτικό Θέατρο Αθηνών.

Η ιστορία του Δημοτικού Θεάτρου Αθηνών ξεκινάει όταν ο Γρ. Καμπούρογλου εκφράζει την ανάγκη να αποκτήσει η Αθήνα ένα Εθνικό και την επιθυμία να αναλάβει αυτός την ανέγερσή του. Οι φιλικές σχέσεις που διατηρούσε με την Βασιλική Αυλή, επηρέασαν θετικά προς αυτή τη κατεύθυνση.
Βέβαια υπήρξαν και πολλές αντιδράσεις όμως τελικά, το 1856, εγκρίνεται η κατασκευή ενός τέτοιου θεάτρου στη πρωτεύουσα. Όμως έπρεπε να βρεθεί και ο κατάλληλος χώρος. Αυτός βρέθηκε στη σημερινή πλατεία Κοτζιά (πρώην πλ. Λουδοβίκου ή πλ. Λαού).  Οι εργασίες ξεκινούν το 1857. Τα σχέδια ήταν του Γάλλου αρχιτέκτονα Francois F. Boulanger. Πάντως τα προβλήματα δεν έλειπαν. Τα σχέδια έπρεπε να επικυρωθούν τυπικά από τον Όθωνα, όμως αυτά "χάθηκαν" κάπου στη διαδρομή, ενώ οι ανταγωνιστές του Καμπούρογλου κάνουν απόπειρες ώστε οι εργασίες να διακοπούν λόγω μη ύπαρξης εγκεκριμένων σχεδίων. Τελικά ο Καμπούρογλου καταφέρνει να εκδοθεί Βασιλικό Διάταγμα που να εγκρίνει τις εργασίες κατασκευής έστω και αν δεν υπήρχαν σχέδια.

Παρόλα αυτά η κατασκευή του θεάτρου δε θα ολοκληρωθεί, μετά τη πτώχευση του Καμπούρογλου. Από το 1871 έγιναν διάφορες προσπάθειες για την ολοκλήρωση του έργου, πάντα όμως χωρίς επιτυχία. Εν τω μεταξύ είχαν γίνει νέα σχέδια για το θέατρο αυτή τη φορά με την υπογραφή του Ερνέστου Τσίλλερ . Αυτά μέχρι το 1886 οπότε ο Ανδρέας Συγγρός συνέστησε μια μετοχική εταιρία με σκοπό την αποπεράτωση του θεάτρου. Οι εργασίες ξεκίνησαν άμεσα με αποτέλεσμα το κτίριο να έχει ολοκληρωθεί ως το Νοέμβριο του 1888. Πολύ σύντομα η διαχείριση του θεάτρου πέρασε στον δήμο , ενώ ο Συγγρός ζήτησε μόνο να παραχωρηθεί ισοβίως ένα θεωρείο για την οικογένεια του. Από αυτό το δικαίωμα παραιτήθηκε αυτοβούλως η οικογένεια γύρω στο 1913. 

Πάντως στη προσπάθεια για καλύτερη εκμετάλλευση το κτίριο του θεάτρου είχε αποφασιστεί να στεγάζει και καταστήματα, πράγμα το οποίο δεν ήταν το ενδεδειγμένο, ενώ είχαν γίνει παραχωρήσεις στις τεχνικές προδιαγραφές με χαρακτηριστική τη μικρή σκηνή που διέθετε, βάθους μόλις 12.5 μέτρων. 

Μεγάλο πλήγμα δέχεται το Δημοτικό Θέατρο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Το κτίριο χρησιμοποιείται για τη στέγαση προσφύγων, με αποτέλεσμα το θέατρο να υποστεί μεγάλες ζημιές. Εκατοντάδες πρόσφυγες φιλοξενήθηκαν στα θεωρεία του ενώ και όλοι οι υπόλοιποι χώροι είχαν μετατραπεί για τις ανάγκες διαβίωσης τους σε μαγειρεία, σε πλυσταριά κλπ. Οι φθορές ήταν εκτεταμένες. Διάφορα υλικά καταστρέφονταν συστηματικά ώστε να εξυπηρετούν διάφορους σκοπούς (ξύλα για θέρμανση ή τα βελούδα για πατσαβούρες).
Η παραμονή των προσφύγων διήρκεσε για πολλά χρόνια, μέχρι το 1927, οπότε και ο τότε δήμαρχος Αθηναίων Σπ. Πάτσης ενδιαφέρθηκε για την αποκατάσταση του Δημοτικού Θεάτρου. Έτσι, από το 1928 ξεκινάνε οι εργασίες για την ανακαίνιση του με υπεύθυνο μηχανικό τον Ε. Λαζαρίδη. Μαζί με την επισκευή του διακόσμου, των καθισμάτων και όλων των άλλων απαραίτητων εργασιών, πλέον αυξήθηκε και το μέγεθος της σκηνής. Όμως όλα αυτά είχαν ιδιαίτερα υψηλό κόστος. Μετά το καλοκαίρι του 1929 αναλαμβάνει δήμαρχος ο Σπ. Μερκούρης. Παρά τη πρόοδο των εργασιών μέχρι τότε, οι οικονομικές δυσκολίες είναι μεγάλες, με αποτέλεσμα να αποφασιστεί η διακοπή τους. Ήδη ως εκείνη τη στιγμή είχαν δαπανηθεί 4.5 εκατομμύρια δραχμές (ποσό εξαιρετικά σημαντικό εκείνη την εποχή).

Έκτοτε άρχισε και η παρακμή του θεάτρου, εφόσον πλέον αφήνεται στη μοίρα του με συνέπεια να ρημάξει.
Αργότερα, η ιδέα για τη κατεδάφιση του κτιρίου μπαίνει στην ατζέντα. Λέγεται ότι εμπνευστής της ιδέας ήταν ο τότε διοικητής της Εθνικής Τράπεζας Ιωαν. Δροσόπουλος, ο οποίος και τη μετέφερε στον δήμαρχο Κων. Κοτζιά  (μετέπειτα διοικητή Πρωτευούσης). Έτσι, μετά από εισήγηση, το Δημοτικό Συμβούλιο αποφασίζει τη κατεδάφιση του άτυχου θεάτρου στις 16 Μαΐου 1939. Η πλατεία που δημιουργήθηκε έχει μείνει γνωστή με  το όνομα του ανθρώπου που ήταν υπεύθυνος για τη κατεδάφιση του Δημοτικού Θεάτρου Αθηνών.

Μικρασιάτες πρόσφυγες στα θεωρεία του Δημοτικού Θεάτρου, το 1922.

Το Δημοτικό Θέατρο Αθηνών δεξιά. Βρισκόταν κοντά στο Κεντρικό Ταχυδρομείο (φωτό) και παραπλεύρως της Εθνικής Τράπεζας. 

Billy.

(photos αρχείο Billy Files)