5 αγαπημένες ελληνικές ταινίες από τα '80s

Αν και κατά κύριο λόγο μεγάλωσα στη δεκαετία του '80, παρόλα αυτά από πολύ νεαρή ηλικία έδειχνα μια προτίμηση στις ελληνικές ταινίες των 50s & 60s. Φυσικά αυτό δε σημαίνει πως δεν πέρασα και από το στάδιο των ταινιών των 80s. Είτε μιλάμε για κινηματογραφικές ταινίες, είτε για τις cult παραγωγές του ελληνικού video, που ανθούσε εκείνη την εποχή, ήδη από τότε ήταν σαφές το ποιοτικό, αισθητικό και πολιτισμικό χάσμα που χώριζε μεγάλο μέρος των ταινιών της δεκαετίας του '50 & του '60 και σχεδόν το σύνολο των ταινιών της δεκαετίας του '80.
Ξαφνικά, μέσα σε λιγότερο από δύο δεκαετίες, το ελληνικό κοινό αποχαυνώθηκε και παρασύρθηκε στον κόσμο του Ψάλτη και του Ταμτάκου. Από την άλλη ήταν η δεκαετία του "Ρόδα, Τσάντα και Κοπάνα", μια σπάνια συνεύρεση της παλιάς γενιάς ηθοποιών με τη, τότε, νέα γενιά (Φωτόπουλος, Ρίζος, Γκιωνάκης απέναντι σε Γαρδέλη, Τέτα Ντούζου, Στηβ Ντούζο κ.α.). Σήμερα αποτελεί από τις πλέον cult κινηματογραφικές ταινίες των '80s, χάρη και στον, ενίοτε, χοντροκομμένο χαβαλέ που επικρατεί. Η πρωτότυπη ταινία βγήκε στις αίθουσες το 1982 και λόγω της εμπορικής επιτυχίας που είχε, υπήρξε και συνέχεια από τον σκηνοθέτη Όμηρο Ευστρατιάδη (Νο2 & Νο3) το 1983 και το 1984. Επίσης ήταν  η δεκαετία των κοινωνικών ταινιών του Δαλιανίδη, όπως "Τα Τσακάλια" (1981), "Στροφή" (1982), "Οι Επικίνδυνοι" (1983), με Πάνο Μιχαλόπουλο και Σία. Βέβαια το αποτέλεσμα καμία σχέση δεν είχε με τις αντίστοιχες κοινωνικές ταινίες του ίδιου του Δαλιανίδη στη δεκαετία του '60 ("Κατήφορος", "Νόμος 4000", "Στεφανία" κλπ). Πλέον τα κοινωνικά πρότυπα έχουν αλλάξει και το μοτίβο, "ναρκωτικά, χιλιάρα μηχανή και γκόμενες" κυριαρχεί σε αυτές τις ταινίες των 80s. Ακόμα και στις κωμωδίες τα πρότυπα είναι τα ίδια. Εδώ απουσιάζουν βέβαια τα ναρκωτικά αλλά έχουμε το μοντέλο του greek kamaki και της κιτς "καψούρας" σε άφθονες δόσεις. Απείρου κάλλους σκηνές, όπως αυτές με τον ραδιοπειρατή Ψάλτη στο "Βασικά Καλησπέρα Σας" (1982) ή τον Γαρδέλη να τραγουδάει "Come with me για να τη βρεις" (!) στην Έφη Πίκουλα στη ταινία "Έλα Να Αγαπηθούμε Ντάρλινγκ" (1984), δίνουν ακριβώς το στίγμα εκείνης της δεκαετίας.
Η γενικότερη έκπτωση της αισθητικής που αποτυπώνεται ειδικά σε δουλειές ανθρώπων που μερικά χρόνια πιο πριν είχαν δώσει εξαιρετικά δείγματα γραφής (όπως του Δαλιανίδη), χρήζει πραγματικά κοινωνιολογικής μελέτης, για το πως η ελληνική κοινωνία δεν εξελίχθηκε αλλά πραγματικά μεταλλάχθηκε (προς το χειρότερο)!
Πάντως όπως κάθε κανόνας, έτσι και εδώ υπήρξαν οι εξαιρέσεις. Έτσι υπάρχουν ιδιαίτερα αγαπητές ταινίες από τα 80s, πάντα κατά την άποψη του γράφοντος.

1. Μάθε Παιδί μου Γράμματα (1981)

Σενάριο-σκηνοθεσία: Θόδωρος Μαραγκός. 
Υπόθεση: Ένας συντηρητικός γυμνασιάρχης σε κάποιο γυμνάσιο της επαρχίας προσπαθεί να πλησιάσει μια νεαρή δασκάλα (Άννα Μαντζουράνη). Συγκρούεται με τους δύο γιους του , οι οποίοι διαφωνούν με τις θέσεις του. Το αποκορύφωμα της σύγκρουσης θα είναι ένα μνημόσυνο για τους νεκρούς της Αντίστασης, όπου οι γιοι του μαζί με τη δασκάλα θα υποστηρίξουν έναν συντοπίτη τους, του οποίου ο πατέρας ήταν αγωνιστής της αριστεράς, χωρίς επίσημη αναγνώριση από τη μεριά της πολιτείας. (πηγή-retrodb.gr)
Η ταινία προβλήθηκε τη σαιζόν 1981-1982 και έκοψε 321.571 εισιτήρια (1η σε 46 ταινίες).
Απέσπασε 4 βραβεία στο Φεστιβάλ Κιν/φου Θεσσαλονίκης 1981. Α' γυναικείου ρόλου στην Άννα Ματζουράνη, Α' ανδρικού ρόλου στον Βασίλη Διαμαντόπουλο, σκηνοθεσίας και ειδικό βραβείο ερμηνείας στο Νίκο Καλογερόπουλο. 
Χαρακτηριστική και η παρουσία του Κώστα Τσάκωνα, ενώ παίζουν ακόμα οι : Ρένα Καζάκου, Δήμος Αβδελιώτης, Δημήτρης Καμπερίδης, Κάτια Αλεξάνδρου, Θωμάς Παλιούρας, Νίκος Κοτσώνης κ.α. 

2. Λούφα και Παραλλαγή (1984)

Σενάριο-σκηνοθεσία: Νίκος Περάκης.

Υπόθεση: Ο στρατιώτης Γιάννης Παπαδόπουλος μετατίθεται από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα στην Αθήνα, στη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού-Διεύθυνση Κινηματογραφίας. Σ’ αυτή την προνομιακή θέση, πολύ κοντά στο σπίτι του, τη γυναίκα του και τις δίδυμες κόρες του, περνά υπέροχα, σκαρώνοντας διάφορες φάρσες με τους συναδέλφους του που υπηρετούν στη νεοσύστατη Υπηρεσία Ενημερώσεως Ενόπλων Δυνάμεων. Στήνουν έναν τηλεοπτικό σταθμό και παράλληλα βγάζουν κάποια λεφτά, γυρίζοντας ταινίες πορνό με μηχανές και φιλμ της υπηρεσίας. Ωστόσο, αυτή η τρελοπαρέα των φαντάρων τα βρίσκει σκούρα, όταν το πρωινό της 21ης Απριλίου 1967, το στρατιωτικό πραξικόπημα του συνταγματάρχη Παπαδόπουλου τους στριμώχνει για τα καλά. (πηγή-retrodb.gr)

Η ταινία προβλήθηκε τη σαιζόν 1984-1985 και έκοψε 395.374 εισιτήρια (1η σε 38 ταινίες)

Στο Φεστιβάλ Θασσαλονίκης 1984 απέσπασε το Βραβεία καλύτερης σκηνοθεσίας,Βραβείο σεναρίου, Βραβείο μοντάζ και το Βραβείο ερμηνίας Α' ανδρικού ρόλου (Νίκος Καλογερόπουλος). 

Παίζουν: Νίκος Καλογερόπουλος, Γιώργος Κιμούλης, Τάκης Σπυριδάκης, Ανδρέας Φιλιππίδης, Σταύρος Ξενίδης, Χρήστος Βαλαβανίδης, Νίκος Τσαχιρίδης, Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, Φώτης Πολυχρονόπουλος, Δημήτρης Πουλικάκος, Τάνια Καψάλη, Ιφιγένεια Μακάτη, κ.α.

 3. Γλυκιά Συμμορία (1983)

Σενάριο-σκηνοθεσία: Νίκος Νικολαΐδης

Υπόθεση: Ο Αργύρης, ο πρόσφατα αποφυλακισμένος φίλος του Ανδρέας, η Μαρίνα και η Σοφία, αποτελούν μια παρέα που ζει σε μια μονοκατοικία. Έχουν φτάσει σ’ ένα συναισθηματικό αδιέξοδο κι αναζητούν κάτι πάνω στο οποίο θα ακουμπήσουν, κάτι για το οποίο θα άξιζε ακόμα και να πεθάνουν. Σέρνοντας πίσω τους ένα πολυτάραχο παρελθόν, επιδίδονται σε παντοειδείς απρέπειες: τρώνε σε πολυτελή εστιατόρια χωρίς να πληρώνουν, κλέβουν τρόφιμα από σούπερ μάρκετ, ρούχα από καταστήματα, λίρες από χρηματοκιβώτια, λεφτά από φίλους, παίζουν σε πορνοταινίες (ο Ανδρέας κι ο Αργύρης), ή χρηματοδοτούν μια παράνομη αντιεξουσιαστική οργάνωση (η Σοφία). Η αντισυμβατική συμπεριφορά τους τραβάει την προσοχή των αρχών, οι οποίες τους θέτουν υπό διακριτική παρακολούθηση. Μια ομάδα αστυνομικών περιτριγυρίζει το σπίτι τους, υπό την ηγεσία ενός ξανθού άνδρα, περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή για να επέμβει. Η επέμβαση –και το χωρίς κάθαρση τέλος– θα επέλθει μετά τη δολοφονία του ξανθού αστυνομικού, από τη Σοφία, η οποία έτσι εκδικείται την κακοποίηση της Ρόζας, της πρωταγωνίστριας ενός πορνό, η οποία είχε συνδεθεί με την παρέα και τους είχε πείσει να ληστέψουν έναν πλούσιο πελάτη της. Ο κυνισμός, ο σαρκασμός, αλλά και κάποιος απελπισμένος ρομαντισμός, κινούν τον ψυχισμό των ηρώων, έξω και πέρα απ’ τα καθιερωμένα της ζωής – εκεί όπου παραμονεύει ο θάνατος. (πηγή-retrodb.gr)

Η ταινία προβλήθηκε τη σαιζόν 1983-1984 και έκοψε 99.229 εισιτήρια (8η σε 33 ταινίες).

Παίζουν: Τάκης Σπυριδάκης, Τάκης Μόσχος, Δέσποινα Τομαζάνη, Δώρα Μασκλαβάνου, Άλκης Παναγιωτίδης, Κωνσταντίνος Τζούμας, Ντίνος Μακρής, Μαριάννα Κουτάλου κ.α.

4. Bios και Πολιτεία (1987)

Σενάριο-σκηνοθεσία: Νίκος Περάκης.

Υπόθεση: Ένας ιδιοφυής ηλεκτρονικός, ο Μιχάλης Καραμάνος, είναι υπάλληλος του Τηλεπικοινωνιακού Οργανισμού Ελλάδος και φαίνεται πως είναι ο μόνος που μοιάζει να μην έχει ενσωματωθεί πλήρως στο παμφάγο σύστημα. Όντας μέλος της επαναστατικής οργάνωσης Συνταγματικός Αγώνας, που μάχεται ενάντια στην αντιλαϊκή πολιτική της κυβέρνησης, συνδέει τον κομπιούτερ του διοικητού του ΤΟΕ μ’ έναν εκρηκτικό μηχανισμό, απειλώντας έτσι να καταστρέψει τις τηλεπικοινωνίες της χώρας, αν δεν του επιτρέψουν να εκπέμψει από την τηλεόραση το επαναστατικό του μήνυμα και μάλιστα κατά τη διάρκεια μετάδοσης ενός σημαντικού ποδοσφαιρικού αγώνα. Οι Αρχές, θεωρώντας πως τον χτύπησε κάποια τρέλα, προσπαθούν να τον συνεφέρουν χρησιμοποιώντας τους παλιούς του φίλους από τον στρατό, τους οποίους μαζεύουν έναν-έναν ως μεσολαβητές. Κωμωδία καταστάσεων με άρτια και μεστή ανάπτυξη, πολύ σασπένς αλλά και εύστοχη κριτική της κοινωνικο-πολιτικής επικαιρότητας. (πηγή-retrodb.gr)

Η ταινία προβλήθηκε τη σαιζόν 1987-1988 και έκοψε πανελλαδικά 200.000 εισιτήρια.

Note: Στο τίτλο γίνεται λογοπαίγνιο με την ομοιότητα του όρου Bios στους Η/Υ, με τη λέξη βίος της ελληνικής γλώσσας. Αυτό λόγω του καταλυτικού ρόλου που έχει ένας  ηλ. υπολογιστής στη πλοκή της ταινίας.

Παίζουν: Γιώργος Κιμούλης, Δημήτρης Καλλιβωκάς, Τάκης Μόσχος, Δημήτρης Πουλικάκος, Βάνα Μπάρμπα, Γιώργος Κοτανίδης, Παύλος Κοντογιαννίδης, Άλκης Παναγιωτίδης, Τίμος Περλέγκας, Άννα Μακράκη, Γιώργος Νινιός, Γιώργος Κυρίτσης κ.α.

5. Aλλαλούμ (1982)

Σενάριο: Γιάννης Κακουλίδης, Χάρρυ Κλυνν.

Σκηνοθεσία: Γιάννης Τυπάλδος, Γιάννης Σμαραγδής, Γιώργος Αποστολίδης.

Υπόθεση: Τρεις μικρές ιστορίες που σατιρίζουν την Ελλάδα της Αλλαγής. Μια διακωμώδηση των αστυνομικών ταινιών του Γιάννη Μαρή (Ο Τελευταίος κρίκος της αλυσίδας - Μια ακόμα ιστορία του αστυνόμου Μπέκα), μια σάτιρα των ταινιών του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου (Μελλόπραμα!) και μια αντίστοιχη σάτιρα των ταινιών φουστανέλας (Γκόλφω?). (πηγή-retrodb.gr)

Η ταινία προβλήθηκε τη σαιζόν 1982-1983 και έκοψε 299.491 ειστιτήρια (1η σε 48 ταινίες).

Note: Ταινία όνομα και πράγμα, πραγματικό αλαλούμ, που όμως αποτελεί μια από τις επιτυχημένες σατυρικές ταινίες της περιόδου, με τον Χάρρυ Κλυνν σε μεγάλα κέφια. 

Παίζουν: Χάρρυ Κλυνν, Δημήτρης Πιατάς, Τζόλυ Γαρμπή, Μανώλης Δεστούνης, Κωνσταντίνος Τζούμας, Σάσα Σοφού, Νίτσα Τσαγανέα, Γιώργος Νέζος, Κώστας Μπαλαδήμας, Σπύρος Ολύμπιος κ.α.

Billy.

(Photos Billy Files)