Ο Ελληνικός κινηματογράφος στη τηλεόραση.

Εδώ και πολλές δεκαετίες ο Ελληνικός κινηματογράφος αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο στη ψυχαγωγία μας.

Φυσικά και αναφέρομαι στις Ελληνικές παραγωγές από τη δεκαετία του ’50 έως και τις αρχές της δεκαετίας του ’70.

Εξακολουθούν αυτές οι ταινίες να είναι αγαπημένες, μετά από τόσα χρόνια.  Και βέβαια το μέσο απ’όπου τις απολαμβάνουμε είναι η τηλεόραση.  

Όμως αν και η προαναφερθείσα περίοδος θεωρείται ως η «χρυσή εποχή» του Ελληνικού κινηματογράφου, με την παραγωγή να φτάνει ή και να ξεπερνάει τις 100 ταινίες το χρόνο, αυτές τις οποίες απολαμβάνουμε εδώ και χρόνια από τη μικρή οθόνη είναι μάλλον λίγες, αναλογικά.

Ίσως κάποιοι θεωρούν πως, απλά, προβάλλονται οι «καλύτερες» από τις τότε εμπορικές Ελληνικές ταινίες.

Παρ’όλα αυτά, ούτε όλες από αυτές είναι κατ’ανάγκη οι «καλύτερες», ούτε και κάποιες άλλες –πολύ αγαπημένες- ήταν τόσο πολύ εμπορικές στην εποχή πρώτης προβολής.

Για παράδειγμα μία αρκετά προβεβλημένη Ελληνική ταινία  ανά τα χρόνια, η «Κυρία δήμαρχος» με τη Γεωργία Βασιλειάδου, τη σαιζόν 1959-1960 που παίχτηκε, έκοψε 35.919 εισιτήρια, κατατάσσοντας την  μόλις 22^η.

Άλλο παράδειγμα η επίσης πολυπαιγμένη από την τηλεόραση, «Ο Κλέαρχος, η Μαρίνα και ο κοντός».

Τη σαιζόν πρώτης προβολής (1961-62) η ταινία κατατάχτηκε μόλις 26^η σε αριθμό εισιτηρίων (έκοψε λιγότερα από 35.000). Ήτανε η σαιζόν της απόλυτης επιτυχίας της ταινίας «Ο κατήφορος» (Ζωή Λάσκαρη, Νίκος Κούρκουλος), που με 161.331 εισιτήρια ήτανε η πιο εμπορική της χρονιάς.

Άρα η διαρκής επανάληψη συγκεκριμένων ταινιών από τα κανάλια, δεν έχει προφανή κίνητρα.

Αντίθετα άγνωστο είναι γιατί κάποιες Ελληνικές ταινίες δεν προβάλλονται ή έχουν προβληθεί ελάχιστα από την τηλεόραση.

Ορισμένες μάλιστα είναι παραγωγές αξιόλογες ή/και εμπορικά επιτυχημένες, όταν πρωτοκυκλοφόρησαν.  

Μία από αυτές είναι η δραματική ταινία της Finos-Films «Χαμένοι Άγγελοι» του 1948.

Σε σενάριο και σκηνοθεσία Νίκου Τσιφόρου και με ένα επιτελείο σημαντικών ηθοποιών, αποτελεί μια σημαντική προσπάθεια του Ελληνικού κινηματογράφου, τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Ωραίες ερμηνείες από το Χρήστο Τσαγανέα, τον Μίμη Φωτόπουλο (σε ρόλο κακού) και την πρωτοεμφανιζόμενη Ειρήνη Παππά να ενσαρκώνει με απίστευτη γοητεία την μοιραία γυναίκα, σε ηλικία μόλις 22 ετών!

Κάποια μελό στοιχεία (ειδικά στη σκηνή του δικαστηρίου, με τη Σμαρούλα Γιούλη) είναι κάτι που μάλλον μπορείς να συγχωρήσεις, με δεδομένο την εποχή που γυρίστηκε. Ωραία ατμόσφαιρα σε μια ταινία που, προσωπικά, δεν έχω δει ποτέ να προβάλλεται από την τηλεόραση. Το «Χαμένοι Άγγελοι» έκοψε 107.508 εισιτήρια, μια επίδοση εξαιρετικά καλή, για εκείνη την εποχή (1^η ταινία της σαιζόν). 

Άλλη ταινία από εκείνη τη περίοδο, ξεχασμένη από τη τηλεόραση , το συμπαθητικό «100.000 λίρες», επίσης του 1948. Σε σκηνοθεσία Αλ. Λειβαδίτη και σενάριο Ν. Τσιφόρου, πρόκειται για μια κομεντί με τους, Μ. Φωτόπουλο, Ντίνο Ηλιόπουλο, Καίτη Πάνου κ.α.

Ουσιαστικά η μοναδική Ελληνική ταινία προ του 1950 που έχει προβληθεί αρκετά από τη μικρή οθόνη –δικαίως- είναι το «Οι Γερμανοί ξανάρχονται» του 1948.

Δύο από τις αδικημένες ταινίες (όσον αφορά την τηλεόραση), είναι και οι  πλέον επιτυχημένες του 1951.

Η πρώτη είναι «Τα τέσσερα σκαλοπάτια». Η ανάλαφρη ρομαντική ιστορία ενδεχομένως να φαίνεται σήμερα «γραφική» σε πρώτη ματιά, αλλά η ταινία σταδιακά σε παρασέρνει στο κλίμα της εποχής και εντέλει σου προσφέρει μιάμιση ευχάριστη ώρα. . Ενδιαφέρουσες οι παρουσίες των Ντίνου Ηλιόπουλου, Νίκου Χατζίσκου, Ζινέτ Λακάζ, Άννας Κυριακού κ.α.

Σε σενάριο Γιώργου Ασημακόπουλου και σκηνοθεσία Γιώργου Ζερβού, «Τα τέσσερα σκαλοπάτια» ήταν, τη σαιζόν 1950-51, η πιο εμπορική ταινία με 194.493 εισιτήρια.

Την ίδια σαιζόν η 2^η σε αριθμό εισιτηρίων ταινία ήταν το «Εκείνες που δεν πρέπει ν' αγαπούν» της Finos-Films (148.300).

Η σκηνοθεσία είναι του Αλέκου Σακελλάριου και σενάριο του ιδίου και του Χρήστου Γιαννακόπουλου .

Εδώ απολαμβάνουμε τον Αλέκο Αλεξανδράκη στο ρόλο ενός φιλόδοξου μουσικού, που πιάνεται στα δίχτυα της μοιραίας Άννας Καλουτά, ενώ έχει δεσμό με τη χαριτωμένη Σμαρούλα Γιούλη.  Εμφανίζονται ακόμα οι Κούλης Στολίγκας, Λάμπρος Κωνσταντάρας, Περικλής Χριστοφορίδης, Γιωργία Βασιλειάδου (σε 2^ο ρόλο), ο νεότατος Γιάννης Γκιωνάκης κ.α.. Η μουσική είναι του Μιχάλη Σουγιούλ.

Συνολικά πρόκειται για μια ωραία κοινωνική ταινία. Χωρίς να λείπουν κάποια μελό στοιχεία δε κουράζει (η ταινία μάλιστα ξεκινάει αρκετά ευχάριστα).

Ούτε η εν λόγω παραγωγή έχει γίνει αντιληπτό να προβάλλεται από την τηλεόραση.  

Αντίθετα «Τα τέσσερα σκαλοπάτια» έχουν προβληθεί ελάχιστα και προσωπικά την έχω πετύχει μόνο μία φορά πριν από 6 ή 7 χρόνια σε πρωινή ζώνη σε ιδιωτικό κανάλι!

Μια ταινία του Ελληνικού κινηματογράφου που θα μπορούσε να χαίρει μιας σχετικής προβολής στη τηλεόραση είναι και η «Μαγική Πόλις» του Νίκου Κούνδουρου.

Οι Γιώργος Φούντας, Μάνος Κατράκης, Στέφανος Στρατηγός, Μίμης Φωτόπουλος, Ανέστης Βλάχος, Μαργαρίτα Παπαγεωργίου και Θανάσης Βέγγος (σε 1^η εμφάνιση) συνθέτουν ένα εξαιρετικό επιτελείο ηθοποιών, ενώ η μουσική είναι του Μάνου Χατζιδάκι. Μια από τις αξιόλογες κινηματογραφικές δουλειές. Προβλήθηκε στη μεγάλη οθόνη τη σαιζόν 1954-55 με επιτυχία. Έκοψε 67.770 εισιτήρια (4^η θέση στη κατάταξη). 

Άφαντη από τις τηλεοπτικές επιλογές άλλη μια ταινία του Ν. Κούνδουρου, σε σενάριο Ιάκωβου Καμπανέλη, «Ο Δράκος».

Μια ταινία που ευθύνεται για τη φήμη του Ντίνου Ηλιόπουλου ως «αντιεμπορικού» ηθοποιού (τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα). Το αποτέλεσμα όμως δικαιώνει τον Ηλιόπουλο.  Καλή επίσης η ερμηνεία του Γιάννη Αργύρη ενώ και εδώ συναντάμε τον Βέγγο και την Μαργαρίτα Παπαγεωργίου. Προβλήθηκε τη σαιζόν 1955-56 και έκοψε 35.784 εισιτήρια. Αξιώθηκα να τη δω όταν κυκλοφόρησε σε DVD. 

Ένα σημαντικό κεφάλαιο του Ελληνικού κινηματογράφου, είναι οι ταινίες του Μιχάλη Κακογιάννη.

Αν και κάποια έργα του τα έχει τιμήσει ιδιαίτερα η τηλεόραση προβάλλοντάς τα, όπως το «Στέλλα» και το «Κυριακάτικο ξύπνημα» κάποια άλλα δεν έχουν τύχει ανάλογης προβολής.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ταινία «Το τελευταίο ψέμα» του 1958.

Σε αυτή τη πολύ προσεγμένη παραγωγή της Finos-Films,  οι γυναικείοι ρόλοι έχουν τον πρώτο λόγο. Η Αθηνά Μιχαηλίδου ως κακομαθημένη μεγαλοαστή, σύζυγος και μητέρα σε μια χρεοκοπημένη οικογένεια, η Έλλη Λαμπέτη (ως κόρη της Μιχαηλίδου) και η Ελένη Ζαφειρίου (ως υπηρέτρια του σπιτιού) κλέβουν τη παράσταση.  

Δυνατή η σκηνή της συμπλοκής των τριών υπό τους ήχους κλασικής μουσικής (που ακούγεται επίτηδες δυνατά από το ραδιόφωνο για να καλύψει τη φασαρία). Η κορύφωση της σκηνής έρχεται με το τέλος της μουσικής, ενώ αμέσως μετά τη σιωπή σπάει η φωνή του εκφωνητή της ραδιοφωνίας, για να έρθει η τραγική διαπίστωση......

Παίζουν επίσης οι Γιώργος Παππάς, Δημήτρης Παπαμιχαήλ, Μιχάλης Νικολαϊδης, Νίκος Κούρκουλος κ.α. Η μουσική είναι του Μάνου Χατζιδάκι. Η ταινία έκοψε στη πρώτη προβολή 50.156 εισιτήρια. 

Στη κατηγορία των «μη-προβεβλημένων» ταινιών κατατάσσεται και αυτή του Σωκράτη Καψάσκη «Ερωτικές ιστορίες», του 1959.

Πρόκειται για τρεις διαφορετικές ιστορίες. Οι δύο πρώτες είναι δραματικές σε σενάριο του ίδιου του Καψάσκη.

Επιβλητική η παρουσία της Ελένης Ζαφειρίου στη πρώτη ιστορία, με τίτλο «Το Νικολέλι». Εδώ παίζουν επίσης η Σάσα Κατσαρού και ο Δ. Παπαγιαννόπουλος.

Στη δεύτερη ιστορία με τίτλο «Ένας κάποιος Βασίλης» ξεχωρίζει ο Βασίλης Διαμαντόπουλος.

Η τρίτη ιστορία, σε σενάριο Λούλας Αναγνωστάκη, λέγεται «Το ραντεβού της Κυριακής». Πρόκειται για μια πιο ανάλαφρη αισθηματική ιστορία με πρωταγωνιστικό ζευγάρι τους Νίκο Κούρκουλο και Αλίκη Βουγιουκλάκη, μια μάλλον ασυνήθιστη συνύπαρξη των δύο δημοφιλών ηθοποιών. Μάλλον αυτό είναι και το πιο ενδιαφέρον στοιχείο, όπως και η παρουσία του Θανάση Βέγγου, ως συγκάτοικου του Κούρκουλου.

Η μουσική είναι του Μάνου Χατζιδάκι . Παρ’ότι πρόκειται για μια αξιόλογη σε γενικές γραμμές παραγωγή, παίχτηκε τη σαιζόν 1958-59 με μέτρια επιτυχία κόβοντας 18.579 εισιτήρια. Θα μπορούσε όμως να αποτελέσει μια καλή εναλλακτική στις επιλογές των καναλιών όταν προγραμματίζουν να βάλουν Ελληνική ταινία. 

Περνώντας στην δεκαετία του ’60, μία από τις πλέον ξεχασμένες κινηματογραφικές ταινίες είναι το «Μην ερωτεύεσαι το Σάββατο» του οργανισμού Καραγιάννης-Καρατζόπουλος (1962).

Με πρωταγωνιστή τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ, η ταινία βλέπεται ευχάριστα. Το σενάριο είναι των Γιαλαμά-Πρετεντέρη και η σκηνοθεσία του Βασίλη Γεωργιάδη. Ειδικά η αρχή της ταινίας κεντρίζει το ενδιαφέρον του θεατή. 

Το ομώνυμο τραγούδι ερμηνεύει η Ρίτα Σακελλαρίου, ενώ δίπλα στον Παπαμιχαήλ εμφανίζονται οι Ανδρέας Φιλιππίδης, Γιάννης Βογιατζής, ο Γιάννης Γκιωνάκης και βέβαια η Ντανιέλ Λοντέρ την οποία και ερωτεύεται ο Παπαμιχαήλ.

Προβλήθηκε τη σαιζόν 1961-62 και με 44.326 εισιτήρια ήταν η 11^η πιο εμπορική ταινία.

Μια περιέργως παραγνωρισμένη Ελληνική κωμωδία είναι και το «5000 ψέμματα» της Finos-Films (1966).

To σενάριο είναι των Στ. Φιλιππούλη και Βύρωνα Μακρίδη. Ενδιαφέρουσα δουλειά σκηνοθετικά (εδώ τα ηνία έχει ο Γιώργος Κωνσταντίνου) με ένα επιτελείο γνωστών ηθοποιών σε μια ιστορία που ξεφεύγει από τα συνηθισμένα και με ωραίο χιούμορ.

 Το δίδυμο Κωνσταντίνου-Τζανετάκου δένει όμορφα, η Σαπφώ Νοταρά υπέροχη στο ρόλο της σπιτονοικοκυράς τους, το ίδιο και ο Δ. Παπαγιαννόπουλος ως μανιώδης συλλέκτης αρχαίων.

Εξαιρετική (και μάλλον μπροστά από την εποχή της) η σκηνή με τον τραγουδοποιό «Ακούρευτο» που ενσαρκώνει ο Δημήτρης Νικολαϊδης.

Εμφανίζονται ακόμα οι Χρήστος Τσαγανέας, Νέλλυ Παππά, Τόνια Καζιάνη κ.α.

Η ταινία έκοψε 264.607 εισιτήρια κάνοντας σχετική επιτυχία σε μια χρονιά που στους κινηματογράφους προβλήθηκαν συνολικά 117 Ελληνικές παραγωγές!!!

5000 Ψέμματα: Ο Δημήτρης Νικολαϊδης στο ρόλο του "Ακούρευτου" (video).

Υπάρχουν πολλές ακόμα Ελληνικές ταινίες κάθε είδους που θα μπορούσαν να προβάλλονται από την τηλεόραση, εναλλακτικά στις ταινίες που προβάλλονται ξανά και ξανά. 

Θα μπορούσε δηλαδή η ροή στον προγραμματισμό των καναλιών να έχει περισσότερες επιλογές, αντίθετα τώρα υπάρχουν αξιόλογες παραγωγές που προβάλλονται σπάνια ή δεν έχουν προβληθεί καθόλου.

Υπάρχουν τέτοιες ταινίες που , χωρίς να είναι κάτι το ξεχωριστό, δεν υπολείπονται σε τίποτα από πολλές άλλες που επαναλαμβάνονται κατά κόρον.

Υπάρχουν και κάποιες που είναι σαφώς ανώτερες ή πιο ενδιαφέρουσες. Σε κάθε περίπτωση θα μπορούσε κανείς να τις παρακολουθήσει ευχάριστα.

Κατ’αυτόν το τρόπο μπορεί να αναδειχθεί και ο πλούτος του Ελληνικού κινηματογράφου σε όλα τα επίπεδα. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα θα υπάρχει η ευκαιρία να δούμε γνωστούς ηθοποιούς σε ρόλους στους οποίους δεν τους έχει ξαναδεί ένα μέρος του κόσμου ή κάποιοι τους έχουν ξεχάσει τελείως.

Εδώ αναφέρονται λίγες μόνο από τις πιο αξιόλογες* «ξεχασμένες» ή «αδικημένες»  Ελληνικές παραγωγές.

Βilly.

* Η επιλογή των ταινιών έγινε από τον γράφοντα και τα όποια σχόλια είναι δικά του και όχι προϊόν αντιγραφής.  Τα στοιχεία έχουν αντληθεί από το αρχείο που διατηρεί το παρόν blog.